Háló Vajdasági Fejlesztési Alap

U brojevima Preduzetničkog informatora Jun/1-2013 i  Avgust/1-2013 pisali smo o donetom Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Službeni glasnik RS" br. 47/2013), koji se primenjuje od 30.05.2013. godine. Ovim Zakonom izvršene su izmene koje se odnose na obavezno socijalno osiguranje osnivača, odnosno članova privrednog društva.

Zbirna stopa doprinosa za socijalno osiguranje je 37,8%, koji se sastoji od:

• doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje  po stopi od 24%;

• doprinos za zdravstveno osiguranje po stopi od 12,3%;

• doprinos za slučaj nezaposlenosti po stopi od 1,5%.

Način obračuna i plaćanje socijalnih doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva, zavisi od statusa osnivača, odnosno člana društva, i to:

a) Osnivači, odnosno članovi društva, koji su zasnovali radni odnos sa svojim društvom, gore navedene doprinose za socijalno osiguranje plaćaju na zaradu koju primaju

Na osnovu člana 13. i člana 23. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 61/2005, 62/2006, 5/2009, 52/2011, 101/2011, 7/2012 - usklađeni din. izn., 8/2013 - usklađeni din. izn. i 47/2013): osnovica doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva koji su zasnovali radni odnos sa privrednim društvom čiji su osnivači, odnosno članovi je zarada odnosno plata i naknada zarade, odnosno plate u skladu sa zakonom koji uređuje radne odnose, opštim aktom i ugovorom o radu, odnosno rešenjem nadležnog organa.  

b) Osnivači, odnosno članovi društva, koji nisu zasnovali radni odnos u svom privrednom društvu, a radno su angažovani u svom privrednom društvu, doprinose plaćaju na najnižu mesečnu osnovicu za uplatu socijalnih doprinosa, a obveznik uplate je privredno društvo

Na osnovu člana 13. i člana 37. Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje ("Sl. glasnik RS", br. 84/2004, 61/2005, 62/2006, 5/2009, 52/2011, 101/2011, 7/2012 - usklađeni din. izn., 8/2013 - usklađeni din. izn. i 47/2013) osnovica doprinosa za osnivače, odnosno članove privrednog društva je najniža mesečna osnovica.  Najnižu mesečnu osnovicu doprinosa čini iznos od 35% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene u prethodnom kvartalu za koji su objavljeni podaci republičkog organa nadležnog za poslove statistike, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.

Da li su privredna društva  u obavezi da plaćaju sva tri doprinosa, zavisi od statusa osnivača, odnosno člana društva:

• Ako osnivač, odnosno član društva nije zaposlen kod drugog pravnog lica, ili nije socijalno osiguran po drugom osnovu, privredno društvo je u obavezi da obračuna i da uplati sva tri doprinosa  i da  podnese Obrazac PP OD-O; 

• Ako je osnivač, odnosno član društva u radnom odnosu kod drugog pravnog lica sa punim radnim vremenom, gde se doprinos za PIO, doprinos za zdravstveno osiguranje i doprinos za osiguranje za slučaj nezaposlenosti plaća po osnovu radnog odnosa preko obračuna zarade, u svom privrednom društvu plaća samo doprinos za PIO po stopi od 24%. Obračun se vrši na novopropisanom obrascu PP OD-O;

• Ako je lice osnivač, odnosno član više privrednih društava, a samo je u jednom od tih zasnovao radni odnos, u ostalim privrednim društvima isto se plaća doprinos za PIO po stopi od 24%  i podnosi Obrazac PP OD-O;

• Ako je osnivač, odnosno član društva istovremeno i preduzetnik, a u preduzetničkoj radnji plaća sva tri doprinosa (ili po rešenju Poreske uprave ili preko obračuna i  isplate lične zarade,shodno zakonu), u privrednom društvu, čiji je član, doprinos za PIO se plaća po stopi od 24% i podnosi Obrazac PP OD-O;

• Ako je osnivač,  odnosno član društva korisnik starosne penzije, privredno društvo je u obavezi da obračuna i uplati doprinos za PIO po stopi od 24% i da podnese Obrazac PP OD-O, a korisnik starosne penzije i dalje zadržava pravo na penziju;

• Ako korisnik porodične penzije postane osnivač, odnosno član privrednog društva, koju ima pravo da zastupa ili u kojoj se zaposli, po našem mišljenju postaje obveznik plaćanja sva tri doprinosa i nema dalje  pravo na porodičnu penziju;

• Ako korisnik invalidske penzije postane osnivač, odnosno član privrednog društva, koju ima pravo da  zastupa, postoje realne mogućnosti da izgubi pravo na invalidsku penziju, s obzirom na činjenicu da je invalidsku penziju ostvario zbog potpunog gubitka radne sposobnosti, a zastupanje društva se smatra da je radno angažovan u svom privrednom društvu i smatramo da privredno društvo ima obavezu uplate socijalnih doprinosa.

Obračun socijalnih doprinosa se vrši mesečno, na Obrascu  PP OD-O, koji  se dostavlja Poreskoj upravi do 5. u mesecu za izvršene uplate u prethodnom mesecu.

Prilikom obračuna socijalnih doprinosa primenjuje se osnovica, koja važi u momentu uplate doprinosa, bez obzira na to, za koji mesec se vrši isplata.