Háló Vajdasági Fejlesztési Alap

Očekuju se izmene pet poreskih zakona:

• Zakon o porezu na dohodak građana;
• Zakon o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje;
• Zakon o prezima na imovinu;
• Zakon o porezu na dobit pravnih lica;
•  Zakon o poreskom postupku i poreskoj administraciji.

Predložena zakonska rešenja imaju sledeća tri osnovna cilja.

1. Povećanje horizontalne i vertikalne pravednosti oporezivanja dohotka građana, odnosno načela da pojedinci jednake ekonomske snage treba da snose jednako poresko opterećenje, te da bogatiji pojedinci plaćaju više poreza;
2. Smanjenje administrativnih troškova sprovođenja poreskih obaveza, kako za same obveznike, tako i za Poresku upravu;
3. Usaglašavanje i osavremenjivanje postojećih odredbi u skladu sa promenama drugih propisa, ali i promenama u izvorima i oblicima primanja pojedinaca.

U ovom broju časopisa pišemo o: najvažnijim predloženim izmenama prema Nacrtu Zakona o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana:

Paušalno oporezivanje

Povećanje dozvoljene vrednosti prometa na koji se može plaćati porez od samostalne delatnosti na paušalno utvrđen prihod sa 3.000.000 na 6.000.000 dinara, tj. predloženo je da pravo na paušalno oporezivanje nemaju preduzetnici koji u godini koja prethodi godini za koju se utvrđuje porez, odnosno čiji je planirani promet kada počinje obavljanje delatnosti veći 6.000.000 dinara, umesto dosadašnjeg iznosa od 3.000.000 dinara.

Pravo na paušalno oporezivanje ne može se priznati preduzetnicima koji obavljaju delatnosti iz oblasti pravnih poslova, računovodstvenih, knjigovodstvenih i revizorskih poslova, poreskog savetovanja, reklamiranja i istraživanja tržišta, kao i iz oblasti zdravstvene delatnosti.

Oporezivanje zarada

Smanjenje stope poreza na zarade sa 12% na 10%, uz povećanje neoporezivog iznosa sa sadašnjih 8.776 dinara na 11.000 dinara, tako efektivno poresko opterećenje minimalne zarade smanjuje se sa 8,6% na 6,4%.

Predloženo je da se stopa doprinosa za PIO poveća sa 22% na 24%, s tim da je 13% na teret zarade ili drugog prihoda, a 11% za poslodavca, odnosno drugog isplatioca (predloženo izmenama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje).

Preduzetnici

Utvrđivanje poreza na dobit od poslovanja preduzetnika, koji vodi poslovne knjige, vršisesamooporezivanjem, a ne rešenjem poreskog organa;

Uvođenje lične zarade preduzetnika, koji porez plaćaju na stvarno ostvaren prihod od samostalne delatnosti kao osnovice za porez na zaradu i doprinose za obavezno socijalno osiguranje;

Ovo predloženo  zakonsko rešenje omogućuje ovim preduzetnicima da odrede novčani iznos, koji  sam utvrdi preduzetnik i sebi isplaćuje za svoj rad, kao svoju zaradu, uvećano, za pripadajući porez i doprinose na zaradu, dok će ostatak dobiti biti oporeziv kao dobit od poslovanja, na koji se primenjuje stopa od 10% i na njegaseneće plaćati socijalni doprinosi.

Uvođenjem pojma “lične zarade”, značajno se smanjuje poresko opterećenje preduzetnika, jer po dosadašnjem rešenju neto prihod od samostalne delatnosti preduzetnika je bio opterećen ukupno sa 45,8% poreza i doprinosa (10% porez na dobit i 35,8% doprinos za obavezno socijalno osiguranje).

Time se menja dosadašnje rešenje kojejestvaraloveliku razliku u visini poreskog opterećenja između preduzetnika i vlasnika privrednog društva.

Preduzetnikusepored troškova službenog putovanja u rashode u poreskom bilansu priznaje i isplaćena lična zarada preduzetnika.

Predloženo je da način na koji preduzetnici u poreskom bilansu iskazuju transferne cene podzakonskim aktom bliže uredi ministar.

Predloženo je da se amortizacija stalnih sredstava koje je preduzetnik iskazao u svojim poslovnim knjigama priznaje kao rashod u iznosu i na način utvrđenim Zakonom o porezu na dobit i podzakonskim aktima donetim na osnovu zakona.

Poljoprivrednici

Predloženo je da se prihodi od poljoprivrede i šumarstva isključe od oporezivanja porezom na dohodak građana. Prema predloženom konceptu oporezivanja, stvarni prihodi od poljoprivrede i šumarstva oporezivali bi se kao prihodi od samostalne delatnosti.

Obveznik tog poreza je fizičko lice - nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji je upisan u registar poljoprivrednih gazdinstava u skladu sa propisima koji uređuju tu oblast.

Predloženo je da se propiše oslobođenje za pripisani prihod od vlasništva na nepokretnostima: ako su na zemljištu podignuti nasipi, kanali i ustave, odbrambeni vrbaci i drugi slični zasadi, rovovi i drugi objekti od zemlje namenjeni za odbranu od poplava, za odvodnjavanje, navodnjavanje ili zaštitu od erozije; ako zemljište čini zaštićenu okolinu oko proglašenih spomenika kulture i zaštićenih objekata prirode; ako je zemljište koje nije bilo obradivo, ulaganjem obveznika postalo obradivo - pet godina od privođenja nameni zemljišta; ako su na zemljištu podgnuti novi voćnjaci i vinogradi - pet godina od početka sadnje voćnjaka, odnosno vinove loze.

Prihodi od nepokretnosti

Predloženo je, da se prihodi od nepokretnosti uključuju  u prihode od kapitala. Utvrđivanje prihoda od izdavanja nepokretnosti kao prihoda od kapitala dovelo bi do izjednačavanja poreskog opterećenja na prihode koji potiču od kapitala.

Predloženo je da visina efektivne poreske stope iznosi 15% (20% uz 25% normiranih troškova). 

Oporezivi prihod od kapitala za stvarni prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti čini bruto prihod umanjen za normirane troškove u visini od 25%, a ukoliko je on ostvaren iznajmljivanjem stanova, soba i postelja putnicima i turistima za koje je plaćena boravišna taksa normirani troškovi se priznaju u visini od 50% bruto prihoda.

Stvarni prihod od izdavanja sopstvenih nepokretnosti je zakupnina u koju se uračunava i vrednost svih izvršenih obaveza i usluga na koje se obavezao zakupac, osim obaveza plaćanja troškova koji su nastali tokom zakupa, a koji zavise od obima potrošnje zakupca (kao što su npr. troškovi električne energije, telefona i sl.).

Prihodi od nepokretnosti i dalje se uključuju u godišnji porez na dohodak građana. 

Predloženo je da se nepokretnostima smatraju zemljište (građevinsko, poljoprivredno, šumsko i dr.) i stambene, poslovne i druge zgrade, stanovi, poslovne prostopije, garaže i drugi nadzemni i podzemni građevinski objekti, odnosno njihovi delovi.

Predloženo je da se pripisani prihod od vlasništva na nepokretnostima ne utvrđuje za stan, odnosno stambeni objekat gde vlasnik ima prijavljeno prebivalište, objekte i zemljište koje vlasnik koristi za obavljanje samostalne delatnosti za koju plaća porez na stvarni prihod, poljoprivredno zemljište koje je u vlasništvu fizičkog lica a čija je površina do 5 hektara, kao i za nepokretnosti koje iznajmljuje i po tom osnovu plaća porez na stvarni prihod.

Oporezivi prihod od kapitala za pripisani prihod od vlasništva na nepokretnostima za kalendarsku godinu čini 3% tržišne vrednosti nepokretnosti umanjene za normirane troškove u visini od 25%, s tim da se tržišna vrednost nepokretnosti utvrđuje kao razlika između zbira tržišnih vrednosti nepokretnosti u vlasništvu obveznika i dinarske protivvrednosti od 50.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan utvrđivanja poreza. Ako je prihod od stvarnog prihoda od izdavanja sopstvenih nepokretnosti manji od pripisanog prihoda od vlasništva na nepokretnostima, nadležni poreski organ će oporezivi prihod utvrditi u visini pripisanog prihoda.

Poreski tretman štednje kod dobrovoljnih penzijskih fondova

Uvedeno je poresko oslobođenje po osnovu kapitalnog dobitka kod isplata akumuliranih sredstava iz dobrovoljnih penzijskih fondova koje se isplaćuju saglasno zakonu koji uređuje tu oblast. Time se stvaraju uslovi da građani budu motivisani da izdvajaju sredstava u okviru sistema kapitalizovane štednje za starost, jer se poreski tretman ovog vida štednje izjednačava sa poreskim tretmanom štednje na dinarske depozite (propisano poresko oslobođenje na prihod od kamate na ove depozite).

Porez na kapitalne dobitke

Po predloženom rešenju kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom u smislu ovog zakona smatra se razlika vrednosti ostvarene prenosom i nabavne vrednosti stvarnih prava na nepokretnostima, autorskih prava, prava srodnih autorskom pravu i prava industrijske svojine i udela u kapitalu pravnih lica, akcija i ostalih hartija od vrednosti, uključujući i investicione jedinice, osim investicionih jedinica dobrovoljnih penzijskih fondova.

Predloženo  je da kapitalnim dobitkom, odnosno gubitkom u smislu ovog zakona ne smatra se razlika koja je nastala prenosom prava u slučaju kada su stečena nasleđem u prvom naslednom redu, kada se prenos vrši između bračnih drugova i krvnih srodnika u pravoj liniji, u slučaju prenosa koji se vrši između razvedenih bračnih drugova, a u neposrednoj je vezi sa razvodom braka, kada se prenose dužničke hartije od vrednosti u skladu sa propisima koji uređuju izdavanje i promet ovih hartija od vrednosti i kada je obveznik prava koja je preneo, pre prenosa imao u svom vlasništvu neprekidno najmanje deset godina.

Godišnji porez na dohodak građana

Obavezom plaćanja godišnjeg poreza na dohodak građana obuhvaćeni su, pored rezidenata za dohodak ostvaren na teritoriji Republike i u drugoj državi, i nerezidenti za dohodak koji ostvare po osnovu rada obavljenog na teritoriji Republike Srbije;

Dohodak koji podleže oporezivanju godišnjim porezom uvećava se za prihod koji, u kalendarskoj godini za koju se utvrđuje godišnji porez, obveznik ostvari po osnovu prava na povraćaj doprinosa za obavezno socijalno osiguranje;

Predloženo je produžavanja roka za podnošenje poreske prijave za godišnji porez na dohodak građana sa 15. marta na 15. maj.